TÜBİTAK 4004 Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları kapsamında yürütülen “Bilimden Sanata Nükleer Teknolojiler” projesi, 9–13 Eylül 2024 tarihleri arasında İstanbul’daki BİLSEM’lerden seçilen özel yetenekli lise öğrencilerine yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Proje; nükleer teknolojiler konusunda bilimsel farkındalık yaratmak, disiplinler arası işbirliğini desteklemek ve öğrencilerin yaratıcı düşünme, problem çözme ve sanatsal ifade becerilerini geliştirmek amacıyla tasarlanmıştır.

Proje öncesinde geniş kapsamlı hazırlıklar yapılmış, tanıtım faaliyetleri, işbirlikleri, pilot çalışmalar ve sağlık-güvenlik planlamaları titizlikle yürütülmüştür. Katılımcı seçimi, fırsat eşitliği ilkesine dayalı ve nitelikli değerlendirme esas alınarak gerçekleştirilmiştir.

Etkinlikler; yaratıcı drama ile tanışma, nükleer teknolojilerin çevresel, tıbbi ve tarımsal boyutlarını içeren teknik ve uygulamalı çalışmalar, parçacık fiziğini içeren dijital hikâyeleme ve kukla atölyeleri, Geiger sayacı deneyleri, yapay zeka destekli enerji strateji oyunu, radyasyon zırhlama deneyleri, sanat galerisi tasarımı ve etik tartışmalar gibi çok boyutlu içeriklerden oluşmuştur. İstanbul Teknik Üniversitesi, TÜBİTAK MAM, Kadıköy Belediyesi ve çeşitli uzmanlarla yapılan işbirlikleri, etkinliklerin bilimsel niteliğini artırmıştır.

Proje boyunca hem nicel hem de nitel ölçme-değerlendirme yöntemleri kullanılmış; ön-son testler, memnuniyet anketleri, öz-değerlendirme formları ve katılımcı ürünleri analiz edilmiştir. “Nükleer Teknoloji Farkındalık ve Tutum Ölçeği” sonuçlarına göre; katılımcıların nükleer teknolojilere yönelik bilgi düzeylerinde anlamlı artış (%p<0.001), olumlu tutum gelişimi ve kararsızlık oranında azalma gözlemlenmiştir. Özellikle güvenlik, sanatla ilişkilendirme ve eğitimde kullanım gibi temalarda farkındalık düzeyi kayda değer biçimde artmıştır.

Katılımcılar, bilimsel düşünme becerilerinin yanı sıra işbirliği, empati, dijital üretim ve sunum becerileri geliştirmiştir. Enerji politikaları, çevresel etkiler ve etik sorumluluk gibi konulara çok yönlü yaklaşım sergileyebilmişlerdir. Projenin çıktıları, sadece bilimsel içerik değil aynı zamanda sanatsal ürünler ve yaratıcı anlatılarla da çeşitlendirilmiş, sosyal medya ve web sitesi üzerinden yaygınlaştırılmıştır.

Sonuç olarak proje; öğrencilerin bilimsel merakını canlı tutan, onları düşünmeye, sorgulamaya ve üretmeye teşvik eden; nükleer teknolojileri korku temelli değil, bilgi temelli ele alan; eğitici, eğlenceli ve ilham verici bir öğrenme süreci sunmuştur. Gözlemler, veriler ve katılımcı geri bildirimleri ışığında bu projenin hem bireysel gelişime hem de toplumda nükleer farkındalığın artmasına katkı sağladığı açıkça ortaya konmuştur.