Proje Adı
İşitme Kayıplı Çocukların Yürütücü Işlevlerinin Desteklenmesi
4008 - Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Kapsayıcı Toplum Uygulamaları Destekleme Programı
Proje Numarası
Yürütücü Kurum Adı
TOKAT GAZİOSMANPAŞA Ü. EĞİTİM F.
Etkinlik Dönem Başlangıç Tarihi
28.11.2024
Etkinlik Dönem Bitiş Tarihi
30.11.2024
Proje Özeti
İşitme kayıplı çocukların dil becerilerinde tipik gelişim gösteren akranlarından düşük performans sergilediğini belirten araştırmalar bulunmaktadır. Kaynaştırma/bütünleştirme eğitimlerinin arttığı son yıllarda araştırmacılar her iki grup arasındaki farkı kapatabilmek için odyolojik ve demografik değişkenlere odaklanmışlardır. Pisoni (2000) odyolojik ve demografik değişkenlerin dil gelişimi üzerinde etkili olduklarını ancak etkisi olan ve açıklanamayan değişkenlerin de olduğunu, bu değişkenlerin bilişsel süreçlerle açıklanabileceğini belirtmiştir. Bu bağlamda odaklanılması gereken önemli bilişsel süreçlerden birisi dil becerileri ile karşılıklı olarak ilişkili olduğu bilinen (Carlson, 2018; Kronenberger vd., 2014a; Landa & Goldberg, 2005) yürütücü işlevlerdir. Yürütücü işlevler; çalışma belleği, ketleyici kontrol ve bilişsel esneklik temel bileşenlerinden oluşan çatı kavramdır (Diamond, 2013; Perone, Almy & Zelazo, 2018; Zelazo, 2015). Bu bileşenler bağımsız ya da birlikte kullanılarak hedefe yönelik davranışlarımızı (ör. problem çözme, bir olay ya da sohbeti başlatma, akıl yürütme vb.) gerçekleştirmemizi sağlamaktadırlar (Zelazo, 2015). Dil becerilerinde olduğu gibi işitme kayıplı çocuklar yürütücü işlevlerde de güçlük yaşamaktadırlar (Kronenberger, Xu & Pisoni, 2020). Yürütücü işlevlerin geliştirilebilen beceriler (Zelazo, 2015) olduğu göz önünde bulundurulduğunda işitme kayıplı çocukların yürütücü işlevlerinin desteklenmesi hem dil hem de öz düzenleme becerilerinin gelişimine katkıda bulunacaktır. Bu çalışmanın amacı; işitme kayıplı çocuklarla çalışan öğretmenlere çocukların yürütücü işlev becerilerini destekleyici yöntem ve tekniklere ilişkin eğitimler sağlamaktır. Eğitim sürecinde ders öncesi, ders süreci, izleyen etkinlikler ve oyunlarla yürütücü işlevlerin nasıl destekleneceğine ilişkin bilgi ve örnekler sunulması planlanmaktadır. Araştırmanın hedef kitlesi 3-14 yaş arası işitme kayıplı çocuklarla çalışan öğretmenlerdir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden son-test kontrol gruplu seçkisiz desen ile desenlenmiştir. Eğitimler sonucunda öğretmenlerin yürütücü işlevler hakkında bilgi sahibi olmaları, grup ve birebir ders planlarında yürütücü işlevleri geliştirici uygulamalara yer vermeleri, derslerde çocukların yürütücü işlev becerilerini destekleyici stratejileri bilmeleri ve etkin bir şekilde kullanabiliyor olmaları, ders sonrası etkinlikleri ve yürütücü işlevleri destekleyecek oyun örneklerini biliyor olmaları beklenmektedir.
Hedef Kitle
Bir kurum veya kuruluşta çalışan öğretmenler
Anahtar Kelimeler
Yürütücü İşlevler, Çalışma Belleği, Ketleyici Kontrol, Bilişsel Esneklik, İşitme Kayıplı Çocuklar